W ogłaszanych w latach 30 konkursach na nowoczesne rozplanowanie przestrzeni miejskiej ze szczególną uwagą na wkomponowanie zieleni i elementów krajobrazu, wybija się niezwykłymi zdolnościami i indywidualizmem Arne Jacobsena. Jego ideałem był kierunek wytyczony przez Miesa ven der Rohe, a wyrażony poprzez odpowiednio modelowane detale, własne projekty mebli i wyposażenia wnętrz.
Najbardziej reprezentatywne przykłady tego nurtu znajdziemy w Kopenhadze i jej najbliższej okolicy.
Spacer po śródmieściu Kopenhagi
Wycieczka za miasto
Spacer po śródmieściu Kopenhagi
Arne Jacobsen był jednym z pionierów funkcjonalizmu, a jego projekty pomogły zdefiniować nie tylko pewien styl architektoniczny, ale całą epokę wzornictwa przemysłowego. Jednym z jego najważniejszych dzieł architekta jest stojący naprzeciwko Tivoli Radisson Blu Royal Hotel, pierwszy kopenhaski drapacz chmur. Sławna troska Jacobsena o detal obejmuje tutaj każdy aspekt budynku, włącznie z klamkami przy drzwiach. W hołdzie dla artysty w pokoju hotelowym numer 606 do dziś zachowano oryginalne meble i inne wyposażenie zaprojektowane przez Jacobsena.
Na ostatnim piętrze hotelu mieści się Alberto K, wyśmienita restauracja nosząca imię pierwszego dyrektora hotelu, która również zachowała oryginalne wyposażenie według projektu Jacobsena, włącznie ze sztućcami, których używano w filmie „2001 – Odyseja kosmiczna”.
W sercu miasta warto zwiedzić zaprojektowany przez Jacobsena budynek Narodowego Banku Duńskiego (1978), oddalony o kilka minut spaceru od budynku duńskiego parlamentu.
W śródmieściu, w historycznym budynku Stelling, dawnym sklepie z farbami zaprojektowanym przez Jacobsena, nowo otwarta Café Stelling wita gości oryginalnym Jacobsenowskim wystrojem wnętrz. Dla tej kawiarni wykonano nawet kopię latarni Stelling.
powrót do początku
Wycieczka za miasto
Proponujemy wycieczkę na północ od Kopenhagi drogą Strandvejen (Droga Plażowa), jedną z pierwszych prac projektanckich Jacobsena, prowadzącą wzdłuż malowniczej cieśniny sundzkiej do Muzeum Sztuki Współczesnej Louisiana, a następnie pionierskiego projektu Bellavista housing complex (1931-1937) – kompleksu budynków w nadmorskim kurorcie Klampenborg.
W 1932 r. ukończono budowę pierwszego elementu, którym było kąpielisko Bellevue. Jacobsen zaprojektował wszystko począwszy od wieżyczek ratowników pomalowanych w niebieskie pasy, poprzez kioski i przebieralnie a skończywszy na biletach, sezonowych karnetach a nawet uniformach personelu. Centralnym punktem kąpieliska miała być wieża obserwacyjna o wysokości przekraczającej 100 metrów z obracającą się restauracją na jej szczycie, jednak z projektu zrezygnowano po gwałtownych protestach lokalnych mieszkańców. Jednak jej planowana lokalizacja jest widoczna w ostatecznym rozplanowaniu budynków kąpieliska, które położone są wzdłuż linii rozchodzących się od brakującego środka.
Od 1934 r. powstawało osiedle Bellavista, które zbudowano z betonu, stali i szkła. Było w nim wiele gładkich powierzchni, otwartych przestrzeni i pozbawiono je nadmiernej ilości elementów dekoracyjnych.
Elementem, który w 1936 r. dopełniał tę białą trylogię, był teatr Bellevue posiadający wysuwany dach umożliwiający organizowanie spektakli pod gołym niebem. Te wczesne prace pokazują wyraźny wpływ architektury białego kubizmu, z którą Jacobsen spotkał się w Niemczech, w szczególności na osiedlu Weissenhof w Stuttgarcie.
W skład kompleksu białych budynków w Bellevue wchodzi także stacja benzynowa w Skovshoved (1936) . W tych czasach projekty takie były określane mianem „snu nowoczesnego stylu życia“
Dopełnieniem wycieczki może być lunch w otwartej w 1999 roku znakomitej restauracji Jacobsen. Mieście się ona w odnowionym i zaadoptowanym specjalnie wnętrzu jednego z domów kompleksu mieszkaniowego Bellavista. Restauracja obok innych „jacobsenaliów” może się poszczycić krzesłami, klamkami i sztućcami tego artysty.
Jeśli dodamy do tego wspaniały widok na zatokę sundzką i doskonałe menu – przystanek ten będzie na pewno miłym punktem programu.
Zbudowany w latach 1952-1956 ratusz w Rødovre (dzielnica na obrzeżach Kopenhagi) pokazuje, jak sprawnie Jacobsen łączył różne materiały: piaskowiec, dwa rodzaje szkła, elementy z metalu oraz nierdzewną stal. Budynek ten znany jest także z głównej klatki schodowej zwisającej z dachu na pomarańczowo-czerwonych stalowych prętach. Boki wycięte są z 5-centymetrowej stalowej płyty pomalowanej na ciemno szaro; schody, które mają tylko kilka milimetrów grubości, wykonane zostały z nierdzewnej stali i pokryte są warstwą gumy, aby zapewnić lepszą przyczepność.
Szkoła w Munkegård (1956) w dzielnicy Gentofte na obrzeżach Kopenhagi, składa się z kilku pawilonów połączonych szklanymi korytarzami, które tworzą sieć wokół małych dziedzińców. Budynek ten zyskał duże uznanie w międzynarodowych kręgach edukacyjnym i miał korzystny wpływ na rosnącą międzynarodową reputację Arne Jacobsena.
Zobacz w jaki sposób odnowiła go Dorte Mandrup w 2005 roku>>>
Po kilku latach twórczości kariera Jacobsena zaczęła się znów dobrze rozwijać, a dzięki takim projektom osiedle szeregowych domów Søholm (1953-55) weszła ona w fazę bardziej eksperymentalną. Architekt sam przeprowadził się do jednego z domów w Søholm, gdzie żył do końca swoich dni.
Søholm leży 40 km na północ od Kopenhagi, prowadzi doń malownicza trasa wzdłuż Strandvej i cieśniny Sundzkiej.
powrót do początku
